Impact!

Learning by doing

M
e
t
 
z
e
e
w
i
e
r
 
b
o
u
w
e
n
 
a
a
n
 
e
e
n
 
d
u
u
r
z
a
m
e
 
t
o
e
k
o
m
s
t

Marjanne Cuypers ontdekt zeewier als bouwgrondstof
Innovatie
Verantwoorde consumptie
Partnerschap

Een gesprek met:

Marjanne Cuypers

Onderzoeker en bio-designer, en oprichter van BlueBlocks

"De droom is dat over tien jaar bio-based materialen gangbaar zijn, en dat daarbij een diversiteit aan grondstoffen wordt gebruikt. SeaWood is dan een van de opties, uiteraard een heel goeie." Aan het woord over haar toekomstvisie is Marjanne Cuypers, onderzoeker en bio-designer, en oprichter van BlueBlocks, ontwikkelaar van bio-based materialen en producten. Een gesprek over haar bijdrage aan deze droom én wat er nog meer voor nodig is.

“Ik ben BlueBlocks begonnen omdat ik, na een half leven als productontwikkelaar, tien jaar geleden les ging geven aan de Haagse Hogeschool", begint Cuypers te vertellen. "Ik kreeg en zag telkens meer aandacht voor circulair ontwerpen. Ik deed onderzoek naar circulaire materialen en dan kom je al snel bij bio-based terecht. In die zoektocht kwam zeewier op mijn pad.”

Volledig bio-based materiaal

In zeewier zag Cuypers alleen maar voordelen: “Het is een grondstof die regeneratief is en het is breed beschikbaar: overal ter wereld groeit zeewier in de zee. Daar komt nog bij dat de vezels, het deel van de plant dat je als bouwmateriaal kunt gebruiken, een reststof zijn van de voedselproductie. En zeewier zet CO2 om in zuurstof, neemt stikstof op en heeft geen extra meststoffen nodig om te groeien.” Daarmee draagt bouwmateriaal van zeewier bij aan verschillende duurzame ontwikkelingsdoelstellingen.

Ze besloot daarom twee jaar geleden om zich volledig op zeewier te richten. En dat wierp zijn vruchten af. BlueBlocks ontwikkelde SeaWood, een vezelplaat die onder andere toepasbaar is als binnenwand, interieurplaat, akoestische plaat of voorzetwand. “Volledig bio-based, zonder extra toevoegingen, want we hebben een methode ontwikkeld waarbij we het zeewier opwerken zodat geen bindmiddel meer nodig is. Het zeewier plakt als het ware zelf aan elkaar. Hier kunnen we inmiddels ook nog 'landplanten' aan toevoegen en zo verschillende materiaalsamenstellingen maken.”

Pilots met SeaWood

Inmiddels heeft BlueBlocks een aantal pilots met SeaWood gedaan, waaronder na-isolatie in het kantoor van een woningcorporatie, akoestische platen voor de provincie Zuid-Holland en een testwand in samenwerking met CircuWall. “De pilots zijn heel belangrijk voor ons. Ze geven inzicht in hoe het materiaal zich gedraagt in praktijksituaties. Dat is niet altijd zoals we vooraf hadden verwacht. Ook geven ze ons inzicht in hoe opdrachtgevers ons materiaal willen gebruiken en wat dat betekent. Zo kregen we voor het gebruik van SeaWood in een kantoor de vraag om het materiaal een bepaalde kleur te geven. Die extra uitdaging pakken we dan samen met de opdrachtgever op. De kennis uit de pilots gebruiken we dan weer voor de doorontwikkeling en de volgende pilot.”

Nu nog opschalen

En nu komt de volgende uitdaging voor SeaWood: de opschaling naar een rendabele productie. “Op dit moment kunnen we alleen op kleine schaal produceren. Dat is prima voor pilots en geeft ons veel ruimte om samen te ontwikkelen, maar om SeaWood mainstream te kunnen maken hebben we serieuze productiecapaciteit nodig.” BlueBlocks neemt hiervoor samen met vijf andere start-ups deel aan het programma Circular Factory, een volledig circulaire productiefaciliteit die in 2024 klaar moet zijn. 

Cuypers is realistisch over wat voor haar ligt: “Er zijn vier zeewierfarms van enige schaal nodig om voldoende grondstof te garanderen. Gelukkig staan deze inmiddels op de planning tussen de windmolens op de Noordzee. En er zijn nog andere uitdagingen, zoals certificering en financiering. Maar voor al deze zaken zie ik uiteindelijk oplossingen. En ik zie ook kansen in meerdere lokale verwerkingsplekken. Eerst hier in de buurt, maar de ultieme droom is om met BlueBlocks overal waar zeewier is, lokale productie mogelijk te maken. Zodat de productie van SeaWood-platen plaatsheeft in de buurt van waar ze worden toegepast. Dat scheelt transport en maakt het product breed toegankelijk.”

Pionieren voor alle partijen

Alles lijkt BlueBlocks dus voor de wind te gaan, maar is er vanuit de bouw wel voldoende interesse voor zo’n innovatief materiaal? “Toen ik begon, kreeg ik regelmatig te horen dat de bouw zo’n conservatieve sector was. Maar dat is niet mijn ervaring. Ik merk dat mensen die in de bouw werken ook graag duurzamer willen en op zoek zijn naar mogelijkheden daarvoor.”

Cuypers ziet daarbij de wens tot verandering in de hele keten: “Ze noemen ons wel eens pioniers, maar de pioniers zitten ook aan de kant waar ons materiaal wordt ingezet. Een nieuw materiaal gebruiken, vraagt veel meer onderzoek en energie van alle partijen in het proces. Daarom is samenwerking ook zo belangrijk.”

Samenwerking in de keten

Terugkomend op haar visie voor de toekomst is ze positief: “Ik geloof zeker dat die droom realistisch is. De transitie naar bio-based is al gaande als je kijkt naar de opmars van houtbouw, en ook voor nieuwe bio-materialen komt die transitie eraan. Maar dat kan alleen als de markt en wij naar elkaar toe bewegen. En die wil is er aan beide kanten. Zo zijn wij op dit moment in gesprek met marktpartijen om te kijken of zij eerder aan kunnen geven hoeveel materiaal zij willen gebruiken. Dit zodat wij afnamegaranties kunnen krijgen voor onze productie, waardoor we meer financiële zekerheid hebben en eerder op schaal kunnen produceren. Alleen al dat die gesprekken plaatshebben, geeft mij hoop voor een bio-based, duurzame toekomst.”

Lees meer artikelen: