Impact!

De groene case

H
o
e
 
e
e
n
 
e
c
o
w
i
j
k
j
e
 
s
p
o
n
t
a
a
n
 
o
n
t
s
t
o
n
d
 
i
n
 
D
e
l
f
g
a
u
w

Biobased als uitgangspunt
Goede gezondheid
Duurzame energie
Verantwoorde consumptie
Klimaatactie

Gek op tuinieren zijn ze: Chantal en Jeroen, de eigenaren van een nieuwgebouwde woning aan de Zuideindseweg in Delfgauw, één van de drie kernen van de gemeente Pijnacker-Nootdorp. Tuinieren is de reden dat ze een jaar of vier geleden een oud huis op een enorm stuk grond kochten. Zo groot dat het voor hun als enorme tuinliefhebbers zelfs te groot was. Het idee van een ecowijk ontstond. Architect Jasper Deurloo van NEAR Studio (New Earth Architecture) begeleidde hen daarbij.

“Ik was altijd al met duurzaamheid bezig,” vertelt Chantal. “Al in de jaren '80 met de zure regen en het gat in de ozonlaag enzo. Ook hadden we al ervaring met het wonen in een houten huis en waren we één van de eersten met zonnepanelen.” Jeroen vult aan: “Het was al snel duidelijk dat we het bestaande huis niet konden laten staan, want dat zou natuurlijk de meest duurzame oplossing zijn geweest. Het huis bleek helemaal niet onderhouden te zijn en grote vochtproblemen te hebben. En omdat we huizen wilden bouwen op het achterste deel van de grond, moest ons huis zes meter naar voren opschuiven.”

Biobased

“We kozen voor biobased bouwen,” legt Chantal uit. “We hadden al in een houten huis gewoond en dat was ons prima bevallen. We wilden een huis gebouwd met biobased materialen dat bovendien levensloopbestendig zou zijn en energiepositief. Op de rest van het terrein wilden we nog een aantal woningen bouwen met dezelfde kenmerken en daarvoor zochten we contact met een projectontwikkelaar. Al snel bleek dat de projectontwikkelaars die we spraken niet bereid waren de financiële risico's met ons te dragen." Jeroen: "Daarom besloten we de grond op te splitsen in kavels en deze per stuk te verkopen onder voorwaarde dat de kopers ook zoveel mogelijk gebruik zouden maken van biobased bouwmaterialen. Via een projectontwikkelaar hadden we Jasper leren kennen die ons hielp om de bestemmingsplanwijziging met de gemeente door te spreken en de kavelpaspoorten voor de te verkopen kavels te maken.”

Baan erbij

“Dat was een flinke klus, we hebben wel dertig partijen moeten betrekken bij de ontwikkeling en financiering van de bouw. Eigenlijk hadden we er lange tijd gewoon een baan bij. Ik zou het daarom niemand aanraden,” lacht Chantal, “Maar nu alles staat en we al enige tijd in ons huis wonen, zijn we wel ontzettend blij met het eindresultaat.”

De belangstelling voor de kavels was overweldigend. Ruim vijftig inschrijvingen kregen ze voor de drie kavels. Geïnteresseerden moesten een motivatiebrief schrijven en daaruit bleek wel dat voor de gemiddelde koper het fenomeen biobased bouwen nog aardig nieuw was. Maar inmiddels hebben drie gelukkigen hun droomhuis kunnen realiseren en dat betrokken. “Zij hebben voor een andere architect en bouwer gekozen dan wij. En voor hun architect en bouwer was het nog een redelijk nieuw fenomeen. Maar ze hebben zeker hun best gedaan om aan de opdracht te voldoen. Mooi dat op deze manier weer nieuwe partijen in aanraking met biobased bouwen zijn gekomen en hiermee ervaring hebben opgedaan.”

Tien ton CO2

Het droomhuis van Chantal en Jeroen is volledig in hout uitgevoerd. “Dat heeft vele voordelen,” legt architect Jasper Deurloo uit. “Kenmerkend van hout is dat veel onderdelen al in de fabriek gemaakt kunnen worden. Hiermee verkort je de bouwtijd en kun je lichter materieel gebruiken, waardoor je minder CO2-uitstoot op de bouw hebt. Ook neemt hout CO2 op uit de omgeving. Ik heb uitgerekend dat in de woning tien ton CO2 ligt opgeslagen.”

Aan de binnenzijde is de woning afgewerkt met leemstuc en de vloeren zijn gelegd met natuurlijke kurk. Dat heeft voor- en nadelen, aldus de bewoners: “Het stucwerk en de vloer zijn wat gevoeliger voor schade, maar het is ook weer heel makkelijk te herstellen. Dat kunnen we gewoon zelf,” vertelt Chantal. De woning is dampopen gebouwd. Dat houdt in dat materiaal is gebruikt dat tegelijk goed ademt en ook isoleert, waardoor geen extra techniek nodig is om het leefklimaat aangenaam te houden. “En door kritisch met de installateur mee te denken over de aannames voor zijn warmteberekening konden we uit met een kleinere warmtepomp,” legt Jeroen uit. "We kunnen nu niet tegelijk zowel boven als beneden een kwartier lang douchen, want daar is onze boiler niet groot genoeg voor, maar dat past ook niet bij onze levensstijl. En als het dag en nacht min tien is, dan halen we de 21 graden niet in huis, maar dan plaatsen we tijdelijk een kacheltje erbij. Door te zorgen dat deze zo klein mogelijk konden blijven hebben we in ieder geval het nodige materiaal uitgespaard.”

Sedum-dak

Waarschijnlijk zijn Chantal en Jeroen twee van de weinige particuliere woningbezitters bij wie termen als BENG en MPG niet vreemd in de oren klinken. Ook zij uiten de veelgehoorde klacht dat diverse waarden elkaar tegenspreken. “Wij vonden een sedum-dak heel belangrijk om bij te dragen aan biodiversiteit en voor een gelijkmatige waterafvoer. Daarom zijn de daken waar geen zonnepanelen liggen, bedekt met een sedum-kruidendak. Door een mix aan zaaigoed is het in trek bij diverse vogels en insecten. Maar we worden echt nergens in de duurzaamheidsparameters beloond voor dat dak,” merkt Jeroen fijntjes op.

Sneeuwbaleffect

Het initiatief van Chantal en Jeroen creëerde een sneeuwbaleffect in de gemeente Pijnacker-Nootdorp. Deels bewust, door de voorwaarden die ze stelden aan de kopers van hun kavels, deels onbewust. “Dat hadden we niet voorzien,” lacht Jeroen, “Ook de kopers van het huis naast ons hebben Jasper als architect in de arm genomen, omdat ze enthousiast over ons huis waren en graag voor duurzame opties wilden kiezen. Zij hebben een andere insteek gekozen en juist het bestaande huis laten staan en zoveel mogelijk materiaal hergebruikt, wat natuurlijk helemaal een mooie oplossing is.” Architect Jasper: “Hun huis is ook nul op de meter geworden. Dat is eigenlijk bij een renovatie een grotere klus dan bij nieuwbouw. Dampopen is dan bijvoorbeeld niet aan de orde. Maar de fundering, het grootste deel van de muren en het dak is blijven staan, wat een enorme besparing op nieuw beton en ander materiaal oplevert. Ook kozen ze er bijvoorbeeld voor, om, tegen alle adviezen in, de oude dakpannen te hergebruiken en de oude trap die totaal scheefgezakt was, recht te zetten.”

Inmiddels verspreidt de sneeuwbal zich verder over het dorp. “Er stoppen regelmatig mensen, die iets willen vragen over ons huis of over het sedumdak,” lacht Jeroen. “Dat was iets dat we niet hadden voorzien, maar wat we heel leuk vinden.” “Ook de buren krijgen veel vragen,” weet Jasper, “en ik ben zelfs alweer gebeld door mensen uit het dorp.”

“Ik ben benieuwd hoe groot de sneeuwbal wordt,” sluit Chantal af.